Szkoła dostępna dla wszystkich

    Mówię i rozumiem

    Program wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku przedszkolnym „Mówię i rozumiem”

    Dyrektorów przedszkoli serdecznie zapraszamy do zgłaszania placówek do udziału w programie wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku od 3 do 6 lat „Mówię i rozumiem” stanowiącego część projektu „Szkoła dostępna dla wszystkich” realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy, w partnerstwie z UNICEF oraz Ministerstwem Edukacji Narodowej.

    Cele programu

    Celem programu “Mówię i rozumiem” jest wsparcie rozwoju językowego przedszkolaków, zarówno dzieci z prawidłowym, jak i opóźnionym przebiegiem rozwoju językowego oraz z doświadczeniem migracyjnym.

    Program przygotowano z uwzględnieniem 4 poziomów wieku: 3-latki, 4-latki, 5-latki, 6-latki. Służy wspomaganiu prawidłowego rozwoju sprawności językowych (rozumienia i mówienia) w zakresie gramatyki, semantyki, pragmatyki językowej oraz fonologii. Zawiera komplet materiałów umożliwiających nauczycielom wychowania przedszkolnego przeprowadzenie zajęć wspierających rozwój językowy, komplet materiałów pozwalających prowadzić zajęcia specjalistyczne, wytyczne do samodzielnego konstruowania ćwiczeń i rozwijania programu oraz wskazówki dla rodziców.

    Kto może realizować program?

    Do udziału w programie zapraszamy zespoły pracowników przedszkoli składające się z nauczyciela/nauczycieli wychowania przedszkolnego oraz specjalistów: logopedy lub/i psychologa. Program może być realizowany w dowolnej liczbie grup przedszkolnych.

    Założenia programu

    Program bazuje na autorskiej koncepcji wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku od 3 do 6 lat opracowanej przez profesor dr hab. Grażynę Krasowicz-Kupis – specjalistkę w dziedzinie psycholingwistyki i psychologii rozwoju. Koncepcja opiera się na empirycznie udokumentowanej wiedzy dotyczącej rozwoju mowy i komunikacji u najmłodszych.

    Podstawowe założenia programu:

    1. porządek ćwiczeń powinien być zgodny z sekwencją rozwojową dotyczącą przyswajania języka, zatem ćwiczenia są ukierunkowane następująco:
      • od dużych struktur do struktur drobnych – od tekstu, przez zdania, słowa do sylab i głosek,
      • od znaczenia do formy językowej,
      • od słów popularnych do słów rzadko używanych (o niskiej frekwencyjności).
    2. doskonalenie funkcji fonologicznych – jako kluczowe dla czytania i pisania – powinno być prowadzone od najniższego poziomu wieku
    3. rozwijanie rozumienia powinno poprzedzać doskonalenie umiejętności w zakresie ekspresji językowej
    4. poziom ćwiczeń powinien być dostosowany do możliwości dziecka
    5. zawartość ćwiczeń powinna być dostosowana do wieku i zainteresowań dziecka.

    Z czego składa się program?

    Program „Mówię i rozumiem” zawiera 40 tematów (opisy, historyjki obrazkowe, opowiadania, wiersze) oraz 175 ćwiczeń dopasowanych do tych tematów, ukierunkowanych na doskonalenie sprawności językowych w zakresie :

    • słownika,
    • fonologii,
    • gramatyki,
    • semantyki,
    • posługiwania się dyskursem.

    Tematy i ćwiczenia są podzielone ze względu na:

    1. poziom wieku: 3-, 4-, 5- i 6-latki
    2. przeznaczenie dla dużej lub małej grupy:
      1. ćwiczenia dla dużych grup realizowane są z całą grupą przedszkolną przez nauczyciela
      2. ćwiczenia dla małych grup – są przeznaczone do pracy nauczyciela lub innego specjalisty – logopedy, psychologa czy pedagoga specjalnego. Zajęcia w mniejszych grupach mogą mieć charakter bardziej zindywidualizowanych dodatkowych zajęć wspomagających

    Co otrzyma przedszkole realizujące program?

    1. Podręcznik dla nauczycieli realizujących program „Mówię i rozumiem” – program wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku przedszkolnym. Podręcznik ze scenariuszami tematów  i ćwiczeń językowych dla 3-, 4-, 5- i 6-latków.
    2. Ilustracje do ćwiczeń – do samodzielnego wydruku
    3. Poradnik dla rodziców autorstwa Grażyny Krasowicz-Kupis Jak wspierać rozwój językowy i komunikację dziecka. Przewodnik dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym.
    4. Wstępne szkolenie z realizacji programu – webinar on-line.
    5. Wsparcie merytoryczne podczas realizacji programu.

    Czas realizacji programu

    Optymalnym czasem realizacji jest okres od 5 do 8 miesięcy. Podstawą skuteczności programu jest częsta i systematyczna realizacja ćwiczeń. Optymalnie byłoby prowadzenie ćwiczeń przynajmniej trzy razy w tygodniu.

    Korzyści z udziału w programie

    Korzyści dla przedszkola:

    • Zaangażowanie przedszkola w program realizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej oraz UNICEF.
    • Rozwijanie kompetencji kadry pedagogicznej poprzez udział w programie.
    • Dostęp do poradnika dla rodziców „Jak wspierać rozwój językowy i komunikację dziecka. Przewodnik dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym”
    • Możliwość włączenia programu do realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

    Korzyści dla uczestniczących nauczycieli:

    • Wzbogacenie zasobów metodycznych,
    • Możliwość doskonalenia kompetencji zawodowych,
    • Dostęp do publikacji obejmującej koncepcję teoretyczną programu, metodykę prowadzenia oraz gotowe scenariusze ćwiczeń wraz z materiałami (ilustracjami) do wykorzystania w pracy z dziećmi.

    Korzyści dla dzieci:

    • Wsparcie rozwoju językowego, poznawczego

    Dla kogo?

    Do udziału w programie zapraszamy zespoły pracowników przedszkoli: nauczycieli wychowania przedszkolnego oraz nauczycieli specjalistów: logopedów, psychologów, pedagogów, pedagogów specjalnych. Ze względu na kompleksowy charakter programu jego pełna realizacja jest możliwa przy  zaangażowaniu nauczycieli oraz specjalistów pracujących w przedszkolach. Ważne jest też wsparcie ze strony Dyrektora przedszkola, który musi być poinformowany o planowanych działaniach oraz wyrazić na nie zgodę.

    INFORMACJE DLA RODZICÓW