Mówię i rozumiem
Program wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku przedszkolnym „Mówię i rozumiem”
Dyrektorów przedszkoli serdecznie zapraszamy do zgłaszania placówek do udziału w programie wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku od 3 do 6 lat „Mówię i rozumiem” stanowiącego część projektu „Szkoła dostępna dla wszystkich” realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy, w partnerstwie z UNICEF oraz Ministerstwem Edukacji Narodowej.
Cele programu
Celem programu “Mówię i rozumiem” jest wsparcie rozwoju językowego przedszkolaków, zarówno dzieci z prawidłowym, jak i opóźnionym przebiegiem rozwoju językowego oraz z doświadczeniem migracyjnym.
Program przygotowano z uwzględnieniem 4 poziomów wieku: 3-latki, 4-latki, 5-latki, 6-latki. Służy wspomaganiu prawidłowego rozwoju sprawności językowych (rozumienia i mówienia) w zakresie gramatyki, semantyki, pragmatyki językowej oraz fonologii. Zawiera komplet materiałów umożliwiających nauczycielom wychowania przedszkolnego przeprowadzenie zajęć wspierających rozwój językowy, komplet materiałów pozwalających prowadzić zajęcia specjalistyczne, wytyczne do samodzielnego konstruowania ćwiczeń i rozwijania programu oraz wskazówki dla rodziców.
Kto może realizować program?
Do udziału w programie zapraszamy zespoły pracowników przedszkoli składające się z nauczyciela/nauczycieli wychowania przedszkolnego oraz specjalistów: logopedy lub/i psychologa. Program może być realizowany w dowolnej liczbie grup przedszkolnych.
Założenia programu
Program bazuje na autorskiej koncepcji wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku od 3 do 6 lat opracowanej przez profesor dr hab. Grażynę Krasowicz-Kupis – specjalistkę w dziedzinie psycholingwistyki i psychologii rozwoju. Koncepcja opiera się na empirycznie udokumentowanej wiedzy dotyczącej rozwoju mowy i komunikacji u najmłodszych.
Podstawowe założenia programu:
- porządek ćwiczeń powinien być zgodny z sekwencją rozwojową dotyczącą przyswajania języka, zatem ćwiczenia są ukierunkowane następująco:
- od dużych struktur do struktur drobnych – od tekstu, przez zdania, słowa do sylab i głosek,
- od znaczenia do formy językowej,
- od słów popularnych do słów rzadko używanych (o niskiej frekwencyjności).
- doskonalenie funkcji fonologicznych – jako kluczowe dla czytania i pisania – powinno być prowadzone od najniższego poziomu wieku
- rozwijanie rozumienia powinno poprzedzać doskonalenie umiejętności w zakresie ekspresji językowej
- poziom ćwiczeń powinien być dostosowany do możliwości dziecka
- zawartość ćwiczeń powinna być dostosowana do wieku i zainteresowań dziecka.
Z czego składa się program?
Program „Mówię i rozumiem” zawiera 40 tematów (opisy, historyjki obrazkowe, opowiadania, wiersze) oraz 175 ćwiczeń dopasowanych do tych tematów, ukierunkowanych na doskonalenie sprawności językowych w zakresie :
- słownika,
- fonologii,
- gramatyki,
- semantyki,
- posługiwania się dyskursem.
Tematy i ćwiczenia są podzielone ze względu na:
- poziom wieku: 3-, 4-, 5- i 6-latki
- przeznaczenie dla dużej lub małej grupy:
- ćwiczenia dla dużych grup realizowane są z całą grupą przedszkolną przez nauczyciela
- ćwiczenia dla małych grup – są przeznaczone do pracy nauczyciela lub innego specjalisty – logopedy, psychologa czy pedagoga specjalnego. Zajęcia w mniejszych grupach mogą mieć charakter bardziej zindywidualizowanych dodatkowych zajęć wspomagających
Co otrzyma przedszkole realizujące program?
- Podręcznik dla nauczycieli realizujących program „Mówię i rozumiem” – program wspierania rozwoju językowego dzieci w wieku przedszkolnym. Podręcznik ze scenariuszami tematów i ćwiczeń językowych dla 3-, 4-, 5- i 6-latków.
- Ilustracje do ćwiczeń – do samodzielnego wydruku
- Poradnik dla rodziców autorstwa Grażyny Krasowicz-Kupis Jak wspierać rozwój językowy i komunikację dziecka. Przewodnik dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym.
- Wstępne szkolenie z realizacji programu – webinar on-line.
- Wsparcie merytoryczne podczas realizacji programu.
Czas realizacji programu
Optymalnym czasem realizacji jest okres od 5 do 8 miesięcy. Podstawą skuteczności programu jest częsta i systematyczna realizacja ćwiczeń. Optymalnie byłoby prowadzenie ćwiczeń przynajmniej trzy razy w tygodniu.
Korzyści z udziału w programie
Korzyści dla przedszkola:
- Zaangażowanie przedszkola w program realizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej oraz UNICEF.
- Rozwijanie kompetencji kadry pedagogicznej poprzez udział w programie.
- Dostęp do poradnika dla rodziców „Jak wspierać rozwój językowy i komunikację dziecka. Przewodnik dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym”
- Możliwość włączenia programu do realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego.
Korzyści dla uczestniczących nauczycieli:
- Wzbogacenie zasobów metodycznych,
- Możliwość doskonalenia kompetencji zawodowych,
- Dostęp do publikacji obejmującej koncepcję teoretyczną programu, metodykę prowadzenia oraz gotowe scenariusze ćwiczeń wraz z materiałami (ilustracjami) do wykorzystania w pracy z dziećmi.
Korzyści dla dzieci:
- Wsparcie rozwoju językowego, poznawczego
Dla kogo?
Do udziału w programie zapraszamy zespoły pracowników przedszkoli: nauczycieli wychowania przedszkolnego oraz nauczycieli specjalistów: logopedów, psychologów, pedagogów, pedagogów specjalnych. Ze względu na kompleksowy charakter programu jego pełna realizacja jest możliwa przy zaangażowaniu nauczycieli oraz specjalistów pracujących w przedszkolach. Ważne jest też wsparcie ze strony Dyrektora przedszkola, który musi być poinformowany o planowanych działaniach oraz wyrazić na nie zgodę.
INFORMACJE DLA RODZICÓW