Szkoła dostępna dla wszystkich

W dniach 25–26 czerwca 2025 roku w Warszawie odbyło się międzynarodowe wydarzenie Warsaw Microcredentials Summit 2025: Local Insight, Global Impact, poświęcone przyszłości mikropoświadczeń w edukacji i rynku pracy. Konferencja zgromadziła ekspertów, decydentów, liderów instytucji edukacyjnych oraz przedstawicieli innowacyjnych projektów z całego świata. Jednym z punktów programu była prezentacja doświadczeń projektu „Szkoła dostępna dla wszystkich”, realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych w partnerstwie z MEN i UNICEF.

Mikropoświadczenia jako odpowiedź na potrzeby nowoczesnej edukacji

Podczas sesji poświęconej wykorzystaniu mikropoświadczeń w doskonaleniu zawodowym nauczycieli zaprezentowano unikatowy model cyfrowych odznak („Odznaka+”) wdrożony w projekcie „Szkoła dostępna dla wszystkich” (ASA). Projekt ten objął ponad 2000 specjalistów – nauczycieli, pedagogów, terapeutów – i zakładał trójstopniowy proces doskonalenia: e-learning, warsztaty pogłębiające oraz praktyczne wdrożenie wybranych strategii edukacyjnych w pracy z uczniami o zróżnicowanych potrzebach.

Zamiast tradycyjnych certyfikatów uczestnicy otrzymywali cyfrowe mikropoświadczenia w standardzie Open Badges, przyznawane za ukończenie poszczególnych modułów oraz finalne osiągnięcia. To innowacyjne rozwiązanie nie tylko dokumentowało kompetencje, lecz także umożliwiało ich przedstawienie w formie cyfrowego portfolio – gotowego do zaprezentowania np. w procesie awansu zawodowego.

Odznaka+ – wielopoziomowa ścieżka rozwoju

Model ASA opierał się na transparentnych kryteriach walidacji wiedzy i umiejętności, a jego istotnym atutem była modułowość i indywidualizacja ścieżki kształcenia. Uczestnicy zdobywali odznaki za każdy z pięciu programów e-learningowych, za zestaw wybranych warsztatów tematycznych oraz za wdrożenie trzech interwencji praktycznych. Ukończenie wszystkich etapów skutkowało przyznaniem odznaki końcowej „Jestem DDU” (doradca ds. dostępności w uczeniu się).

Zaletą takiego systemu było stopniowe budowanie motywacji – nauczyciel nie musiał czekać kilkunastu miesięcy na jeden dokument końcowy, lecz otrzymywał kolejne potwierdzenia kompetencji w toku swojej pracy. W efekcie mikropoświadczenia wspierały ciągłość zaangażowania i umożliwiały śledzenie indywidualnych postępów.
Mikropoświadczenia zamiast tradycyjnych dyplomów. Jak podkreślano podczas debaty eksperckiej, mikropoświadczenia zaczynają już zastępować tradycyjne formy certyfikacji – zarówno w Europie, jak i na świecie. Ich elastyczność, możliwość cyfrowego udostępniania oraz pełna przejrzystość kryteriów walidacji sprawiają, że stają się kluczowym narzędziem rozwoju zawodowego, szczególnie w sektorze edukacji.

Polski projekt ASA odważnie przecierał szlaki, wdrażając mikropoświadczenia w skali ogólnokrajowej. Choć – jak pokazują wyniki ewaluacji – część nauczycieli nadal wyraża większe zaufanie do papierowych certyfikatów, niemal 70% uczestników pozytywnie oceniło cyfrowe formy walidacji kompetencji. Zespół projektowy planuje dalsze popularyzowanie tej metody, uznając ją za odpowiedź na globalne trendy w uczeniu się przez całe życie (lifelong learning) i rozwój kompetencji przyszłości.